Krasnystaw / 01

Dane obiektu:

   Nazwa: Zamek
   Adres: nad rzeką Wieprz
   Data budowy: 1356 r.
   Data wyburzenia: I poł. XIX wieku
   Widok:
  Kliknij, aby powiększyć

Dodatkowe informacje:

Historia zamku

# 1356 r. - Kazimierz Wielki nakazał budowę zamku otocznego fosą nad samym Wieprzem, w odległości ok. 700 m na południe od dawnego grodu ruskiego. Aby zapewnić zamkowi wystarczającą ilość wody wykopano też duży staw. Od niego podobno powstała później nazwa Krasnystaw.
# 1426 r. - król Władysław Jagiełło lecząc nogę złamaną na polowaniu ufundował na zamku kaplicę św. Anny.
# 1490 r. - zamek był siedzibą biskupów chełmskich (po Hrubieszowie).
# koniec XV - pocz. XVI w. - najazdy tatarskie doprowadziły warownię do ruiny.
# 1505 r. - Aleksander Jagiellończyk odbudował i zmodernizował zamek. Otoczył go dodatkowym pierścieniem fos i wałów.
# II poł. XVI w. - zamek był własnością hetmana i kanclerza wielkiego koronnego Jana Zamoyskiego. Przebudował on średniowieczną warownię dodając m.in. jedno piętro, nową linię murów obwodowych i lepszy system obronny z fosami oraz wałami.
# 1558 r. - w trzech letnich miesiącach w zamku gościł król Zygmunt August. Stąd organizował obronę Rusi przed Tatarami i tu zwołal zjazd senatorów z całego kraju.
# 1588 r. - w zamku osadzono wziętego do niewoli arcyksięcia Maksymiliana Habsburga. Odwiedził go tu król Zygmunt III Waza z całym dworem i kilkoma senatorami. Podarował tu więźniowi piękną korocę z zaprzęgiem złożonym z 8 białych koni (król potajmnie knuł plany zrzeczenia się polskiej korony na rzecz Habsburgów za sporą gratyfikację). Na pamiątkę tego wydarzenia dwukondygnacyjną wieżę bramną w której trzymano arcyksięcia nazwano Maksymiliańską. Zamek zyskał w tym czasie fortyfikacje bastionowe.
# 1616 r. - wielki pożar spustoszył zamek.
# XVI - XVII w. - miasto w tym i zamek było pustoszone przez najazdy wojsk szwedzkich, saskich, moskiewskich, kozackich oraz przez zarazy. Zniszczony zamek został odbudowany, ale jego wygląd uległ dużej zmianie. Lustracja przeprowadzona po "potopie" szwedzkim tak opisuje warownię: "Jest w tym mieście zamek nad rzeką Wieprzem murem wkoło obwiedzoiony. Brama jest z przyjazdu Maksymilianowska nazwana, w której było izdeb 2 i komnat 2 i górne mieszkania funditus popalone i w niwecz obrócone [...] Ganki dookoła i baszt 3 i te popalone. [...] Przez ogień ten zamek był spustoszał i zrujnowany został, który WJMP starosta naprawuje."
# 1787 r. - po drodze do Kaniowa, w zamku zatrzymał się wraz z dworem król Stanisław August Poniatowski podejmowany przez starostę Kickiego. Jak wspomina Adam Naruszewicz: "zamek ten starożytny w całości swojej utrzymany zawsze i nowemi murami powiększony, dostatecznym był dla wygód JK Mości, i objął wszystkich domowników i sług".
# 1794 r. - w czasie powstania kościuszkowskiego wojska rosyjskie zajęły miasto i spaliły zamek.
# 1811 r. - w mieście wybuchł wielki pożar. Rozebrano wtedy zrujnowany już zamek i wykorzystano jako budulec do odbudowy części spalonych kamienic i ratusza.
# 1816 r. - wg ówczesnej relacji z zamku pozostały tylko dwie ściany a 8 lat później teren wyrównano i wybudowano na jego miejscu 2 stajnie dla garnizonu rosyjskiego stacjonującego w budynkach klasztoru augustianów.
# lata 1984-85 - badania archeologiczne doprowadziły do odkrycia resztek fundamentów zamku.

Źródło ilustracji: Z. Gloger, Encyklopedia staropolska ilustrowana, t. IV, Warszawa 1972, s. 345;
T. Broniewski, Historia architektury dla wszystkich, Wrocław 1990, s. 408.

Więcej fotografii:

Dodane przez: dorka87

Uwaga!
Jeśli dostrzegasz błędy merytoryczne w powyższym wpisie lub masz do niego inne zastrzeżenia,
zapoznaj się z treścią zakładki KONTAKT